De Moord op Olof Palme

Onderzoek

Moordwapen Palme nog spoorloos

Even was er hoop, nu is er de teleurstelling. De revolver die criminoloog en schrijver Leif GW Persson vorige maand van een anonieme tipgever kreeg, blijkt niet het wapen te zijn waarmee Olof Palme werd vermoord.

Persson kreeg in de zomer van 2013 een kogel toegestuurd, vergezeld van een anonieme brief. Uit ballistisch onderzoek, dat twee jaar op zich liet wachten, bleek dat de kogel slijtsporen vertoonde die enigszins vergelijkbaar waren met die op de kogel die dertig jaar geleden de Zweedse premier Olof Palme fataal werd. Zulke slijtsporen ontstaan als een kogel door de revolverloop gaat.

Volgens Persson was het niet uitgesloten dat de hem toegestuurde kogel met het moordwapen was afgevuurd. Dat was, zacht gezegd, sensationeel nieuws, want het wapen was nooit gevonden. Het ging bij de toegestuurde kogel echter niet om een Winchester Western-patroon van het type dat de dader gebruikte, maar om een van iets zachter materiaal. Voor een goed vergelijk was een proef met een Winchester Western nodig. (meer…)

Deel dit artikel

De moord op Olof Palme: het jaaroverzicht

Wat gebeurde er dit jaar in het onderzoek naar de moord op Olof Palme? Op 28 februari is het dertig jaar geleden dat de Zweedse premier werd vermoord. Door wie? Officieel hebben we daar geen antwoord op.

Het politieonderzoek is nooit stilgelegd. Nog elk jaar krijgt de Palmegroep, zoals het rechercheteam wordt genoemd, tientallen tips. De meeste tips blijken waardeloos, andere leiden tot nieuwe verhoren en enig speurwerk. Ook de media dragen hun steentje bij, met soms sensationele verhalen die niet zelden de plank misslaan. Hieronder een overzicht van de meest opmerkelijke gebeurtenissen in 2015.

Dode verdachte bekent vanuit zijn graf

Sveavägen-Tunnelgatan

De moordplek anno 2015, schuin links onder de letter T. Foto: Marc Pennartz

In 1989 werd de verslaafde draaideurcrimineel Christer Pettersson veroordeeld voor de moord, vooral omdat de weduwe van de premier, Lisbeth Palme, hem zou hebben herkend. Drie maanden later werd hij in hoger beroep vrijgesproken. De bewijsvoering was te dun, oordeelde de rechtbank. Pettersson maakte vervolgens een beroep van zijn status als vrijgesproken Palme-moordenaar en ging geld vragen voor interviews en tv-optredens.

Gert Fylking, een bekende mediapersoonlijkheid in Zweden, probeerde Pettersson jarenlang te verleiden tot bekentenissen. Pettersson wilde best zo’n bekentenis geven als de kas klopte. Meestal trok hij ze daarna weer in. Pettersson overleed in 2004, maar Fylking gaf nooit op. Ter gelegenheid van de 29e verjaardag van de moord vertelde hij aan de krant Expressen dat Pettersson de moord kort voor zijn dood had toegegeven tijdens een dinertje in een chique restaurant. Zweden trok de schouders op en leefde verder.

“Collega stuurde mysterieuze brief over walkietalkies”

Na de moord gonsde het van geruchten over mysterieuze mannen met walkietalkies die zich kort voor en na de moord in de Stockholmse binnenstad hadden bewogen. De eerste tip hierover kwam van een anonieme briefschrijver. Die werd de Skelleftehamnsman genoemd, omdat hij de brief verstuurde uit het plaatsje Skelleftehamn. Hij nam later nog enkele malen contact op met de speurders. De politie heeft nooit kunnen achterhalen wie hij was.

(meer…)

Deel dit artikel

Olof Palme en de Bende van Nijvel

Twee moordmysteries vieren binnenkort hun dertigste verjaardag. Op 28 februari 2016 is het drie decennia geleden dat de moord op Olof Palme werd gepleegd. Iets eerder, 9 november 2015, is het dertig jaar sinds de Bende van Nijvel haar laatste misdrijf pleegde, voor zover bekend althans. De daders zijn in beide gevallen nooit gepakt. De misdrijven zijn zelfs met elkaar in verband gebracht, bijvoorbeeld in een nieuw boek van de Zweedse journalist Gunnar Wall.

Op 7 maart 1986, een week na de dood van Palme, meldde de secretaris van de Zweedse ambassade in Brussel zich bij het politieteam in Stockholm. Hij liet weten dat hij in contact stond met een tipgever van de Belgische politie. Die informant zou in november 1985 hebben gesproken met een zekere Jean-Claude, een voormalige soldaat van het vreemdelingenlegioen. De Zweedse recherchebaas Tommy Lindström, in eigen land een levende legende onder vakgenoten, zou hem later omschrijven als een “beroepsmoordenaar”.

Volgens de tipgever had Jean-Claude de leiding in een aantal hold-ups op warenhuizen; de Bende van Nijvel was gespecialiseerd in bloedige overvallen op supermarkten. Deze zware jongen zou zich rond het tijdstip van de moord op Palme in Zweden hebben bevonden met als opdracht om een Europees staatsman te doden. De enige Europese staatsman die in deze week het leven liet in Zweden was Olof Palme.

Davril of Darville?

Het verhaal ging dat Jean-Claude, die in Brazilië zou wonen, nooit zonder een .357 Magnum de straat op ging: hoogstwaarschijnlijk het type revolver waarmee Palme werd gedood. De tipgever wist dat Jean-Claude in verbinding stond met de Franse terreurgroep Action Directe en de Duitse RAF. Zijn activiteiten zouden worden gefinancierd door diamanthandel met onder meer Zuid-Afrika. (meer…)

Deel dit artikel

De moordenaar van Olof Palme in beeld

De moordenaar van Olof Palme?

De Grandman volgens Birgitta Wennerling.

De moordenaar van Olof Palme is nooit gepakt. Daardoor weten we niet zeker hoe hij eruit zag. Er zijn wél bruikbare signalementen. Ook verspreidde de politie twee compositietekeningen, maar het is hoogst twijfelachtig of die de dader van de moord op de Zweedse premier voorstellen.

Palme werd op 28 februari 1986, laat op de avond, doodgeschoten in Stockholm. De locatie langs de drukke boulevard Sveavägen was redelijk goed verlicht, maar er was niemand die zo dichtbij was dat hij of zij achteraf het gezicht van de moordenaar kon beschrijven. Enige uitzondering is Palmes vrouw Lisbeth. Zij wandelde met haar man over het trottoir toen de moordenaar van achter opdook en twee schoten loste. De dader maakte zich hierna uit de voeten via de zijstraat Tunnelgatan.

Lisbeth Palme kwam er zelf met een kleerscheur en een schram van af. Aanvankelijk kon ze nauwelijks een bruikbaar signalement geven. Later kwam ze met almaar meer details. Vermoed wordt dat ze de moordenaar verwarde met een getuige die enkele meters verderop in een portiek stond. Het is ook mogelijk dat ze werd beïnvloed door andere getuigenverklaringen.

Een derde optie is dat de dader in sommige opzichten leek op de getuige in de portiek. Die man droeg namelijk een donkere, halflange jack. Een gelijkaardig kledingstuk dook op in de signalementen van een mysterieuze man die rondhing bij de Grand-bioscoop, waar de Palmes die avond een filmvoorstelling hadden bijgewoond met hun zoon Mårten en diens vriendin. Deze figuur wordt in de Palme-literatuur de Grandman genoemd. (meer…)

Deel dit artikel

10 Feiten over de Moord op Olof Palme

Moordplaats Olof Palme

De plaats van de moord, daags na de moord. Foto: Rijkspolitie Zweden

Olof Palme werd op 28 februari 1986 om 23.21 uur in Stockholm vermoord. Er is sindsdien enorm veel gezegd en geschreven over de “misdaad van de eeuw”. Maar wat weten we eigenlijk zeker over de moord op Palme? Bitter weinig. Hier zijn tien feiten.

1. Olof Palme had die avond geen lijfwacht.

De Zweedse premier was gesteld op privacy. Hij had wel lijfwachten, maar in zijn vrije tijd wilde hij kunnen leven als een normale Zweed. Dus ging hij weleens zonder bodyguard uit eten met zijn vrouw, trok hij er ‘s winters op uit om zonder lijfwacht te gaan skiën en was hij ook vrijdagavond 28 februari 1986 onbeschermd. Hij had zijn lijfwachten ‘s ochtends vrijaf gegeven. Hij wandelde na zijn werk alleen naar huis, wat hij vaker deed, en besprak tijdens het avondeten met zijn vrouw wat ze die avond zouden gaan doen. Het werd een uitstapje naar de bioscoop Grand, waar ook zoon Mårten en zijn vriendin heen zouden gaan. Volgens de drie zonen van Palme zou de premier daarna toch de geheime dienst hebben gebeld om alsnog een lijfwacht te regelen, maar toen hij daar geen gehoor kreeg, besloten de Palmes onbewaakt naar de film te gaan.

2. Bij de Grand-bioscoop werd een man opgemerkt die zich verdacht gedroeg.

Zowel voor als na de voorstelling van de film Bröderna Mozart, die de Palmes bezochten, werd bij de Grand-bioscoop een man opgemerkt die zich raar gedroeg. Hij drentelde zenuwachtig op en neer, leek het gezelschap waarin Palme zich bevond in de gaten te houden, en keek voor het eind van de film regelmatig in de lege foyer van de bioscoop. Er zijn zeker tien getuigen die naar alle waarschijnlijkheid dezelfde figuur beschrijven. Hij zou circa 35 tot 40 jaar zijn geweest, zo’n 1 meter 80, viel op door zijn “starende blik” en was gekleed in een lang donker jack of jas. Mogelijk heeft ook Mårten Palme hem na de film buiten bij de bioscoop gezien, op slechts enkele meters van zijn vader. Deze nooit geïdentificeerde man wordt in de Palme-literatuur de “Grandman” genoemd. (meer…)

Deel dit artikel
Translate »