De Zweedse premier Olof Palme werd op vrijdag 28 februari vermoord na een avondje uit. Samen met zijn vrouw Lisbeth was hij naar de bioscoop geweest, waar ze de film Bröderna Mozart zagen.
Hieronder volgen we de laatste 350 meter van Olof Palme. De foto’s werden, op één na, gemaakt in januari 2015. De situatie ter plaatse is sinds 1986 echter niet wezenlijk veranderd en dus goed vergelijkbaar.
De Grand lag en ligt nog steeds aan Sveavägen, een brede boulevard in het centrum van Stockholm. De film Bröderna Mozart begon om 21.15 uur. De voorstelling was kort na 23.00 uur afgelopen. Bijna driehonderd mensen waren erbij. De Palmes behoorden tot de laatste groep bezoekers die de zaal verliet. Buiten gekomen liepen ze een klein eindje in zuidelijke richting (op de foto naar links). Het was koud, circa zes graden onder nul, en er stond een ijzig windje. Hoewel er resten van sneeuw en ijs op de trottoirs lagen, waren de stoepen goed begaanbaar. De premier, die gesteld was op privacy in zijn vrije tijd, had die avond geen persoonlijke bewaking.
Tussen de bushalte (links) en het gebouw aan de rechterkant, waar destijds een boekhandel zat, hielden Olof en Lisbeth even halt. Ze praatten wat na met hun zoon Mårten en diens toenmalige vriendin Ingrid, die dezelfde film hadden gezien. Mårten stelde voor nog ergens wat te gaan drinken, maar Olof en Lisbeth wilden naar huis. Ze waren met de metro naar de Grand gereisd en hadden hetzelfde vervoermiddel terug kunnen nemen, maar gaven de voorkeur aan een wandeling. Olof voelde zich wat stijf in de benen. Tegen 23.15 uur ging het gezelschap uit elkaar. Mårten en Ingrid gingen noordwaarts, Olof en Lisbeth vervolgden hun weg in zuidelijke richting. Op het moment dat Mårten het naburige pand passeerde (“Apotek” op de foto), viel hem een man op die in de onverlichte etalage stond te kijken. Ook deze begon toen te lopen, in dezelfde richting als Olof en Lisbeth.
Ondanks het koude weer en diverse vervoersalternatieven (metro, bus, taxi) kozen de premier en zijn vrouw voor een wandeling naar hun woning aan de straat Västerlånggatan. Die lag zo’n 25 minuten lopen van de bioscoop, een traject dat leidde door de drukke uitgaansbuurt rond Kungsgatan. Komend uit de richting van de Grand wandelden Palme en zijn vrouw eerst langs de Adolf Fredrikskerk en daarna passeerden ze de hotdogkiosk (zie foto boven). De man die daar aan het werk was, herkende de premier. Circa tien meter achter het paar liep iemand die de hotdogverkoper opvatte als zijnde een bodyguard.
Direct nadat ze de hotdogtent voorbij waren staken de Palmes schuin Sveavägen over. In het gebouw aan de linkerkant op de foto bevond zich destijds de kledingwinkel Sari en Lisbeth wilde in de etalage kijken. Hoe lang ze daar stilstonden is niet duidelijk. Na enige tijd vervolgden ze hun weg aan die kant van het trottoir.
Dezelfde oversteekplaats gezien ongeveer vanaf de hoek waar Sari zich bevond. Bovenin het gebouw op de foto woonde in 1986 een gepensioneerde dame die (hoogstwaarschijnlijk) de Palmes zag oversteken. Volgens haar was er nog iemand op de oversteekplaats, juist toen de Palmes bij Sari waren beland, maar de vrouw kon zich niet herinneren of die man ook aan de overkant was gekomen.
Olof en Lisbeth Palme liepen langs het reusachtige Skandiahuis, ook wel Thulehuis genoemd. Het gebouw was ooit neergezet door de verzekeringsfirma Thule, een bedrijf waarvan Olofs vader nog directeur was geweest. Op de hoek van het Thulehuis met de smalle zijstraat Tunnelgatan, schuin linksonder het ronde uithangbordje met de T, kwam er een man tevoorschijn die Olof in de rug schoot. Palme was op slag dood. Volgens een automobilist die links stond van de plek waar deze foto is gemaakt, wachtte de moordenaar op de premier.
Olof Palme stierf op de plek waar nu een plaquette (linksonder op de foto) aan de moord herinnert. De dader schoot ook op Lisbeth Palme. De kogel schampte haar rug maar liet geen ernstige verwondingen na. Ondanks het tijdstip (23.21 uur), was er vrij veel volk op straat. Ruim twintig mensen hebben de gebeurtenis geheel of gedeeltelijk gezien.
Dit is een politiefoto, gemaakt direct na de moord. De bloedplas markeert waar Olof Palme stierf. De moordenaar rende Tunnelgatan in, vluchtte links langs de gestapelde bouwketen die toen in de straat stonden. Tot vandaag is er geen zekerheid over wie de trekker overhaalde.