Het onderzoek naar de moord op Olof Palme is officieel afgesloten. Een deel van het onderzoeksmateriaal is nu openbaar. En dus duikt er nu informatie op die eerder geheim was. Bijvoorbeeld deze compositiefoto. De man op het beeld zou weleens de moordenaar kunnen zijn. De “robotfoto” werd al in 1986 gemaakt na verklaringen van Olofs zoon Mårten Palme.
Even terug naar 28 februari 1986. Nadat Olof en Lisbeth Palme rond 23:10 uur de Grand-bioscoop in Stockholm verlieten, praatten ze buiten nog wat na met Mårten en diens vriendin. Een paar meter verderop stond op dat moment een nooit geïdentificeerde man in een verduisterde etalage te staren.
Mårten en zijn vriendin namen afscheid en passeerden de man. Die maakte vervolgens aanstalten om achter Olof en Lisbeth aan te gaan. Om 23:21 uur werd de Zweedse premier, zo’n driehonderd meter verder, doodgeschoten. De politie ging decennia lang uit van de theorie dat Olof achtervolgd en uiteindelijk gedood werd door de man die Mårten zag.
Beschrijving van Grandman
De speurders maakten een compositiefoto aan de hand van Mårten Palme’s beschrijving. Dat beeld (rechts) is nu voor het eerst te zien. Mårten sprak destijds van een ongeveer 40-jarige man van 1 meter 80. Hij was stevig gebouwd en had een vierkantig gezicht met dunne lippen. Mogelijk droeg hij een bril met een dun, goudkleurig montuur. De jas omschreef Mårten Palme als een donkerblauw nylonjack van een outdoortype, met zowel rechte als schuine zakken.
De man zou een donkere pet van een ongewoon model hebben gedragen, mogelijk met een oprolbare, gebreide flap. Hij droeg een donkere broek, wellicht een sjaal want zijn hals leek kort, en mogelijk iets wat op een schoudertasje leek.
Engström??
Mårten Palme heeft deze beschrijving kort na de moord enkele malen tegenover de politie herhaald. Toch sloot hij onlangs niet uit dat hij Stig Engström zag, de man die in juni 2020 door hoofdaanklager Krister Petersson tot eeuwige hoofdverdachte werd gebombardeerd. Dat is vreemd: Engström droeg een bril, maar past verder niet bij de beschrijving, en over die bril was Mårten onzeker. Hij was 52, had een vol en rond gezicht en droeg heel andere kleren.
Mårten Palme wilde de onderzoekers wellicht niet voor het hoofd stoten. Zo sloot hij eind jaren tachtig al niet uit dat Christer Pettersson de man was die hij bij de Grand zag, nadat de politie hem als verdachte uitriep. Pettersson leek er wel wat meer op en kwam voor de rechter, maar werd uiteindelijk vrijgesproken. Er is nog een verdachte: Christer Andersson. Diens foto is nooit voorgelegd aan Mårten Palme.
De eerste robotfoto van de dader?
Als de theorie klopt dat de “Grandman” de trekker overhaalde, dan is dit de eerste en enige compositiefoto die naar alle waarschijnlijkheid de dader laat zien. Weliswaar werd in maart 1986 al eens een beeld verspreid van het zogenoemde Fantoom, maar tot vandaag is er grote twijfel of die werkelijk de moordenaar toonde. Daarnaast circuleerden er al langer enkele tekeningen van de man bij de Grand.
Oordeel zelf wie het meest lijkt. Hieronder zien we vier beelden op een rij. Links de compositiefoto, dan Christer Pettersson, vervolgens Stig Engström en geheel rechts Christer Andersson. Voor een goed vergelijk zijn ze alle vier in zwart-wit. De foto van Andersson dateert van acht jaar na de moord, dus hij oogt op de foto wat ouder dan in 1986. Overigens droegen zowel Pettersson als Andersson soms een bril, hoewel die niet op de beelden is te zien.
