De Moord op Olof Palme

De Moord op Olof Palme

Tag Archief: Christer Andersson

De Moord op Olof Palme > Christer Andersson

Lezing Marc Pennartz in Zweden: wie vermoordde Palme?

16 april 2023 Overig , , ,

Een Nederlander mocht op 26 februari 2023 een lezing houden over de moord op Olof Palme, in een chique conferentiegebouw aan een straat in Stockholm die Holländaregatan heet. ofwel de Hollanderstraat: toeval bestaat. Die Nederlander was ondergetekende, Marc Pennartz.

Ik was een van de tien sprekers op de eerste “Palmemoordconferentie”, georganiseerd door de initiatiefnemers van Palmemordsarkivet, een publiek toegankelijke database met stukken uit het moorddossier. Thema van mijn lezing was “daderprofielobject GH”, waarachter zich moordverdachte Christer Andersson verbergt. Andersson was een getalenteerd schutter en wapenliefhebber, bezeten gokker en verwoede belegger, voormalige postbeambte en metrobestuurder, en bovenal een eenzame, moeilijke man met een gruwelijke hekel aan Olof Palme.

De Zweedse YouTuber Otto Ekevi filmde mijn lezing voor zijn kanaal over de moord op Palme. Een kopie van zijn film heb ik op mijn eigen kanaal geplaatst en voorzien van Nederlandse ondertitels. Deze kunnen worden aangezet via de knop CC in het dashboard van de video.

 

Het eerste inleidende tekstje van Otto heb ik niet ondertiteld om een chaotische letterbrij te vermijden, en omdat het niet mijn woorden zijn. Hierin legt Otto uit dat hij zelf niet gelooft in de betrokkenheid van Andersson bij de moord, aangezien Otto meent dat de moord het resultaat is van een complot. Maar omdat de verdenkingen tegenover Andersson wel in de werkelijkheid zijn verankerd, wil Otto het verhaal toch brengen. De laatste tijd duiken almaar meer verzonnen hypotheses op en die worden steeds idioter. Dat mag tegenwicht krijgen.

Was het Zuid-Afrika?

Mogen spreken op de conferentie was natuurlijk heel fijn. Honderd mensen hadden 60 euro betaald om erbij te mogen zijn. Was de zaal groter geweest, had er gemakkelijk een veelvoud bezoekers kunnen komen, want de belangstelling op internetforums bleek groot: de organisatie had een wachtlijst moeten aanleggen. Feitelijk was ook ik daar om enig tegenwicht te bieden, want de meeste andere sprekers kwamen met bijdragen die rond een complottheorie draaiden. Veel ging hierbij om verdachte figuren in de sfeer van extreem-rechts en Stay Behind-netwerken.

(meer…)

Was de Palme-moordverdachte wel op de plaats delict?

26 oktober 2022 28 februari 1986, Verdachten

Vooraanstaande rechercheurs en profilers zijn ervan overtuigd dat Christer Andersson hoofdverdachte nummer 1 is van de moord op Olof Palme, “en daarna komt er niemand”, zoals psychiater Ulf Åsgård het uitdrukte. Critici menen dat hij niet gekoppeld kan worden aan de plaats delict. Volgens de veelgeciteerde journalist Gunnar Wall is dat de zwakke plek in de theorie dat de failliete beursspeculant de trekker overhaalde.

Hoe zwak is die plek werkelijk?

Christer Andersson in 1982.

Olof Palme werd midden op straat doodgeschoten, na een bioscoopbezoek op vrijdagavond 28 februari 1986. De politie noteerde in de weken erna alle namen van de mensen die op dat moment of kort erna op de plaats delict aanwezig waren. Behalve van één persoon: de moordenaar.

Als mensen het spoor-Andersson nu wegwuiven, is dat omdat Christer niet is herkend als iemand die aanwezig was op de plek van de moord. Dat zou een sterk argument zijn als getuigen met Andersson waren geconfronteerd, hetzij in levenden lijve, hetzij via een foto of video. Maar… dat was nooit het geval. Geen enkele getuige is door de politie ooit gevraagd of hij of zij Andersson die avond had gezien. Het is nu te lang geleden om dit alsnog te doen.

Feitelijk kan je dus niet zeggen dat Andersson door geen enkele getuige is herkend. Daarvoor moet je een getuige eerst ernaar vragen. Hij was geen lokale beroemdheid waar mensen spontaan mee op de proppen kwamen. Er is ook niemand die zegt dat hij zeker niet op de dader leek.

De kans op een identificatie is enkel verkeken. Maar dat pleit Andersson niet vrij. Voor wat het waard is: politiemensen die hem wél troffen en familieleden van Christer, beweren dat hij perfect beantwoordde aan het signalement van de dader.

Rechts een foto van Christer Andersson uit 1982. Hierop draagt hij een bril. Andersson had ook contactlenzen. Een familielid van Christer vertelde me dat hij hem vooral met lenzen zag. Sommige getuigen beweerden dat de onbekende man die Palme bij de bioscoop zou hebben bespied, een bril droeg. Er zijn er ook die bij deze man geen bril hadden waargenomen.

Andersson zou aan nyctalopie hebben geleden: een aandoening waarbij je in het donker soms perfect zonder bril ziet, en op goed verlichte plaatsen weer een bril nodig hebt.

Hij was er wel

Je kan Andersson indirect wel aan de plaats delict koppelen. (meer…)

Palme-moordverdachte Christer poseert voor de camera

16 juli 2021 Verdachten

Even lijkt hij zijn leven weer op de rails te krijgen. Precies dan wordt deze foto gemaakt. Christer Andersson, verdacht van de moord op Olof Palme, poseert samen met een bekende voor het appartementsgebouw in Trångsund waar hij tot aan zijn dood zal wonen. We schrijven 7 april 2001.

Andersson is dan de grote onbekende onder de verdachten van de moord op de Zweedse premier. Hij zal dat nog lang blijven. Pas na zijn dood komt er steeds meer informatie boven water over deze zonderlinge figuur. En des te sterker zijn nu de aanwijzingen dat van alle verdachten eigenlijk alleen Christer in aanmerking komt als dader. Ik schrijf er een boek over dat begin 2021 verschijnt.

Hoe de man er bij leven en welzijn uitziet, blijft onduidelijk. Lange tijd circuleert er alleen een pasfoto uit 1992, onthuld door de Deense schrijver Paul Smith die ook ‘s mans naam bekendmaakt. In 2020 komen er enkele geanonimiseerde politiefoto’s bij. Later vindt een lid van een Zweeds internetforum in een archief een andere pasfoto, uit 1983.

Een beeld van zijn hele gestalte met herkenbaar gezicht en in wat meer alledaagse kledij ontbreekt echter. Tot nu. Iemand die hem persoonlijk heeft gekend, bezorgt mij deze foto. Zo zag Christer A eruit in 2001.

Het signalement

Compositietekening.

Andersson is 48 jaar op de foto. Een man met een forse gestalte, 185 of 186 cm groot. Een beer van een vent, zoals mensen hem omschrijven. Zulke bewoordingen lezen we ook in de signalementen van de moordenaar. En ook de zogeheten Grandman die Palme op de avond van de moord bespiedt, voldoet eraan. Vermoedelijk zijn de dader en die man een en dezelfde persoon.

De foto boven is weliswaar vijftien jaar na de moord genomen, maar familie en bekenden vertellen de speurders dat Christer na 1986 van uiterlijk niet wezenlijk is veranderd. Hij is enkel wat dikker geworden en vertoont verder de normale verouderingsverschijnselen.

Mårten Palme, de zoon van Olof Palme, beschrijft direct na de moord de Grandman. Een bokserkop, meent hij. De politie maakt een compositietekening, die tot 2020 geheim blijft. Ook aan dat beeld kan Andersson gekoppeld worden, zeker als we de vijftien jaar tussentijd in gedachten houden. Lisbeth Palme, die als enige de dader in de ogen kijkt, spreekt over een indringende blik, ronde jukbeenderen, een platte bovenlip, een korte hals, opgetrokken schouders en een wat bol bovenlijf.

Een leven op de rails

Als hij poseert voor bovenstaande foto staat Christer A al zes jaar op het verdachtenlijstje voor de moord op Palme. Maar veel kans op een arrestatie is er niet, en dat weet hij.

Een jaar eerder is hij nog verhoord, voor de negende keer. De belangstelling van de fervente gokker en voormalige beursspeculant voor de moord op Palme en de plaats delict is toch wel bijzonder, constateren de rechercheurs. Hij matcht voor bijna honderd procent met het daderprofiel. Zijn alibi rammelt en dat hij geen Palme-fan is, geeft hij grif toe.

Maar waar zijn revolver is, dat weet hij niet, houdt de vroegere wedstrijdschutter vol. En die revolver wil de politie graag hebben. Van alle legale Smith & Wessons die zich op de dag van de moord in Stockholm bevinden, is die van Andersson de enige die de speurders niet kunnen testen. Andersson zegt dat hij de revolver verkocht aan een crimineel, maar dat wil haast niemand geloven. (meer…)

Waarom Christer A de vermoedelijke moordenaar van Olof Palme is

10 februari 2021 Boeken, Verdachten ,

De titel van mijn nieuwe boek De vermoedelijke moordenaar van Olof Palme verwijst naar Christer Andersson, ook wel Christer A of CA genoemd, maar even goed naar Stig Engström, de man die volgens justitie bovenaan het verdachtenlijstje staat. En als we toch bezig zijn, kan je zelfs Christer Pettersson in het rijtje scharen. Drie mannen die met elkaar gemeen hebben dat ze intussen dood zijn, waardoor een definitieve oplossing van de moordzaak hoogst onwaarschijnlijk is.

Christer A

Geanonimiseerde politiefoto van Christer A.

Christer Andersson speelt de hoofdrol in het boek. De andere twee krijgen ook de nodige aandacht, maar minder, want Andersson is de voornaamste “kandidaat”. Met voorsprong. Of zoals misdaadanalist en psychiater Ulf Åsgård het uitdrukte: “Christer Andersson staat op 1 en daarna komt er niemand meer… Nou ja, misschien op 5.”

12 Redenen voor Christer Andersson

Waarom is deze Christer de vermoedelijke moordenaar van Olof Palme? Een aantal redenen:

  1. De moordenaar gebruikte vrijwel zeker een magnumrevolver kaliber 357. Christer Andersson bezat de enige, op 28 februari 1986 (de dag van de moord) legaal in Stockholm aanwezige revolver van dit type die de politie nooit kon onderzoeken.
  2. Andersson gaf geen gehoor aan oproepen van de politie zich te melden met het wapen. Nadien beweerde hij dat hij de revolver illegaal had verkocht. De politie vond zijn verhaal rond die wapenverkoop niet geloofwaardig.
  3. De moordenaar kende de omgeving waarin de moord werd gepleegd, oordeelden analisten. Andersson woonde op loopafstand van de plaats delict en gaf toe dat hij geregeld wandelde langs Sveavägen, de boulevard waarlangs Palme werd neergeschoten.
  4. Christer Andersson had geen alibi voor de moord. Hij zei ziek te zijn, maar een ander getuigenis sprak dit tegen. Later beweerde hij enkel dat hij sliep.
  5. Christer Andersson haatte Olof Palme. Meerdere getuigen gaven dit aan en er was eerder een voorval met zijn revolver waaruit deze “Palmehaat” bleek. Andersson gaf toe geen vriend te zijn van Palme’s beleid. Als beursspeculant werd hij de dag voor de moord zwaar benadeeld door een koersval, veroorzaakt door de aankondiging van een nieuwe belastingmaatregel door de regering-Palme.
  6. De moordenaar was volgens specialisten een getrainde schutter. Andersson was meervoudig kampioen van de schietvereniging waarbij hij aangesloten was.
  7. Anderssons persoonlijkheid en leefwijze voldeden aan zowel het daderprofiel dat de Zweedse politie liet opstellen, de feedback van de FBI hierop, een commentaar van profiling-legende Robert Ressler én het profiel dat een Amerikaanse wetenschapper schetste van daders van politieke moorden.
  8. Het signalement van de moordenaar sloot naadloos aan op de beschrijving van Christer Andersson.
  9. Na de moord vertoonde Andersson “onderduikgedrag”. Hij vermeed contact met de buitenwereld, stopte tijdelijk met het beoefenen van zijn hobby en vertrok uit de binnenstad van Stockholm.
  10. Tijdens verhoren met de politie ontweek hij lastige vragen, was hij nooit bereidwillig om mee te werken en vertoonde hij paranoïde gedrag.
  11. Familieleden zagen in hem de moordenaar van Olof Palme en legden ongevraagd belastende verklaringen af tegenover de politie. Dit is bijzonder ongebruikelijk bij mensen die onschuldig zijn.
  12. De politie constateerde dat Andersson in het decennium na de moord een opmerkelijke belangstelling toonde voor de plaats delict.

(meer…)

Nieuw boek: De vermoedelijke moordenaar van Olof Palme

27 december 2020 Boeken, Verdachten , ,

Er komt een nieuw boek van mijn hand over de moord op Olof Palme, of beter: over een man die volgens familieleden minstens een keer op de Zweedse premier schoot. En mogelijk zelfs twee keer.

Andersson op geanonimiseerde politiefoto.

De titel luidt De vermoedelijke moordenaar van Olof Palme en het boek verschijnt, als alles goed gaat, in februari 2021. Hoofdpersoon is Christer Andersson, de vroegere beursspeculant die als voornaamste verdachte gold voor de moord op Palme totdat de focus rond 2017 werd verlegd naar Stig Engström, een man die lang als ooggetuige gold. In juni 2020 besloot de Zweedse hoofdaanklager Krister Petersson het onderzoek stop te zetten. De reden: Engström stierf in 2000 en kon dus niet meer verhoord worden.

Dossierstukken nu openbaar

Vier op de vijf Zweden zei daags na afsluiting van het onderzoek niet in Engströms schuld te geloven. Daar hadden ze goede redenen voor, zoals ik ook in mijn boek zal duidelijk maken. Zo bezat hij geen wapen, is het hoogst onzeker of hij wel de tijd had om de moord te plegen en beschikte hij twintig minuten na de moord over kennis die alleen een gewone getuige kon hebben en niet de dader.

Een positief neveneffect was wel dat iedereen sinds juni 2020 het recht heeft om stukken uit het onderzoeksdossier op te vragen. Openbaarheid van bestuur wordt in Zweden serieus genomen. Ik heb daarvan gretig gebruikgemaakt en zowat alles opgevraagd wat betrekking had op Christer Andersson. Daarnaast heb ik ook grote delen van het materiaal gezien dat de politie over Engström verzamelde.

Eerder al beschikte ik over alle stukken die deel uitmaakten van het gerechtelijk vooronderzoek tegen Christer Pettersson, de man die in 1989 veroordeeld en kort daarna in hoger beroep vrijgesproken werd voor de moord op Palme.

Andersson blijft de hoofdverdachte

Mijn conclusie was dat Christer Andersson nog steeds bovenaan de verdachtenlijst staat. Sterker nog, bovenop de aanwijzingen in zijn richting die ik al kende, kwam er uit de dossierstukken nog meer bezwarende informatie. Ook eigen research en die van enkele anderen leverde interessante gegevens op. (meer…)

“Christer Andersson bekende moord op Palme”

2 augustus 2020 Onderzoek, Verdachten ,

Voor de Zweedse politie is Stig Engström de meest waarschijnlijke moordenaar van Olof Palme. Toch kreeg het rechercheteam in augustus 2019 nog een tip die Christer Andersson aanwees als dader. Een vrouw die Andersson kende vertelde de politie dat Christer aan een neef zou hebben opgebiecht dat hij Palme vermoordde. De neef ontkent dat Christer dit zei, maar houdt hem wel voor de moordenaar. Dat blijkt uit stukken in het Palme-dossier.

Andersson bij een bushalte, op een geanonimiseerde politiefoto. De politie schaduwde hem in de jaren negentig.

De tipgever is een vrouw die ooit samenwoonde met Anderssons neef. Deze zou haar bij drie verschillende gelegenheden hebben gezegd dat Christer bekende de moord te hebben gepleegd. De eerste keer zou rond 2006 zijn geweest, twee jaar voordat Christer Andersson zich van het leven beroofde. Volgens de vrouw wilde de neef zelf niet de politie bellen.

De onderzoekers stapten na de tip naar Anderssons neef. De man zei dat zijn ex-vriendin het niet goed had begrepen. Christer zou de moord niet hebben bekend. Maar hij zei er zelf van overtuigd te zijn dat Christer de dader was. Dat baseerde de neef op de contacten die hij met hem had tot aan diens zelfmoord. Christer Andersson verafschuwde Palme, verklaarde de man, en zou ook “zijn wapen” aan de neef hebben getoond. Dat Christer een jaar na de moord uit Stockholm verhuisde versterkte zijn vermoedens.

Het lijkt er niet op dat de politie de tip erg uitvoerig heeft onderzocht. Er waren in het najaar van 2019 twee gesprekken met zowel de man als de vrouw. De verslagen daarvan zouden op één A4 hebben gepast. Uit de stukken kan niet worden opgemaakt of Christer een wapen aan zijn neef toonde, zoals de vrouw beweert, en wanneer dat was. Dat zou nochtans heel interessant zijn, want Anderssons revolver is tot vandaag spoorloos en geldt als hét bewijsstuk dat hem ofwel aan de moord kan nagelen, ofwel vrijuit doet gaan.

Uit eerdere verhoren en informele getuigenissen blijkt dat de familie niet graag over hem spreekt. “Over sommige zaken praat je niet”, zei ook de neef. (meer…)

Moordverdachte mishandelt jonge treinreiziger

24 juni 2020 Verdachten

Station Flemingsberg, Huddinge. Foto: Mats Eriksson

Buiten vroor het twee graden, de lucht was vochtig en er stond er een stevig windje: woensdag 18 december 2002 was niet de meest aangename winterdag die Zweden ooit kende. Christer Andersson zal zich echter niet om het weer hebben bekommerd. Hij pleegde die dag een misdaad. Misschien zijn laatste, maar zeker niet zijn eerste.

Dat was niet gepland. Hij was gewoon moe. Christer kwam van zijn werk bij vrachtwagenfabrikant Scania in Södertälje Hamn, zat in de trein naar huis en wilde met rust gelaten worden. Hij ergerde zich aan vier jongens in dezelfde wagon. Christer Andersson, van wie haast niemand wist dat hij verdacht werd van de moord op Olof Palme, koelde zijn woede en sloeg een van de vier een blauw oog.

Een ferme vuist

De 18-jarige Robert was met zijn drie kameraden ingestapt in Södertälje en op weg naar Stockholm. Een van Roberts vrienden was een tikkeltje opgewonden en gooide een prop papier door de wagon. Die trof Andersson, die aan de andere kant van het gangpad zat. Waarna de Scania-medewerker, in politiekringen omschreven als “een beer”, opstond en Robert met zijn vuist op het linkeroog sloeg. Een andere jongen kreeg van hem een tik op zijn pet. Andersson riep dat de jongens de trein moesten verlaten en dat ze op moesten houden om hem te pesten. Even later stapte Christer eerder uit. (meer…)

Waarom was Palme-verdachte Andersson “een voltreffer”?

4 juni 2020 Onderzoek, Verdachten

Hun rapport was jarenlang geheim: de analyse die twee directeuren van de Zweedse rekenkamer in 1996 maakten van het onderzoek naar de moord op Olof Palme. Zij noemden Christer Andersson een hoofdverdachte en een “absolute voltreffer” als het ging om het daderprofiel. Maar waarop baseerden ze deze conclusie? Ze maakten een handig overzicht van hun bevindingen. En dat staat hieronder.

Een getuige maakte deze tekening van de mogelijke dader.

Een getuige maakte deze tekening van de mogelijke dader.

Eerst even wat context. Het rapport van de revisoren Bo Sandberg en Christer Skogwik kwam er op verzoek van een parlementaire onderzoekscommissie. Die lichtte in de tweede helft van de jaren negentig het moorddossier door. Het leek de commissie goed om ook twee onafhankelijke analisten van buiten politie en politiek in te schakelen. Sandberg en Skogwik kwamen in december 1996 met hun 157 bladzijden tellende eindverslag.

Op dat moment deed de politie nog steeds onderzoek naar Christer Pettersson, hoewel eerder vrijgesproken voor de moord. Maar de speurders hadden, zonder dat de media erover berichtten, nog iemand in het vizier: Christer Andersson.  De directeuren van de Rekenkamer konden de stukken over hem inzien en vergelijken in hun verslag beide mannen als verdachten. Andersson wordt in het verslag XX genoemd.

De huidige openbare aanklager Krister Petersson (ja, bijna dezelfde naam) heeft de in 2004 overleden Christer Pettersson afgevoerd van het verdachtenlijstje. Intussen bleek dat het onderzoek tegen hem was gemanipuleerd. Daarom, en om het overzicht te bewaren, beperken we ons hier tot wat de revisoren schrijven over Christer Andersson. Die is nog wèl kandidaat om woensdag 10 juni door de Zweedse justitie als dader van de moord te worden aangewezen. Hoewel ook Andersson niet meer leeft: hij pleegde in 2008 zelfmoord.

Het woord is aan Sandberg en Skogwik. Dit schrijven ze over Christer Andersson alias XX in het vergelijkend overzicht. Het taalgebruik is wat cryptisch, maar hopelijk begrijpelijk. Soms heb ik ter verduidelijking een gecursiveerde aanvulling tussen haakjes gezet. (meer…)

DNA-onderzoek in moordzaak Palme

7 mei 2020 Onderzoek , ,

Het politieteam dat de moord op Olof Palme onderzoekt, heeft in maart enkele DNA-stalen voor analyse doorgestuurd naar het Zweeds forensisch laboratorium. Dat heeft de chef van de afdeling forensische genetica gemeld aan de krant Aftonbladet. Een maand eerder maakt openbaar aanklager Krister Petersson bekend voor 1 juli van dit jaar met een antwoord te komen op de vraag wie in 1986 Palme doodschoot.

Van wie de DNA-stalen afkomstig zijn, is vooralsnog geheim. Aftonbladet en een andere krant, Expressen, menen echter te weten dat het om DNA gaat van familieleden van Stig Engström. Deze zogenoemde Skandiaman meldde zich daags na afloop van de moord als getuige. Volgens sommige Zweedse journalisten geldt hij als de voornaamste verdachte van de moord. Anderen zijn daarvan minder overtuigd. Engström overleed in 2000.

DNA-sporen van getuige… of dader?

Als de speurders DNA-onderzoek doen, hebben ze iets om te vergelijken. Er is dus DNA beschikbaar van een getuige of zelfs de dader, iets wat tot dusver niet bekend was. In 1986 was DNA-onderzoek nog niet mogelijk. Wellicht zijn er met moderne technieken alsnog DNA-sporen gevonden op de kledij van Olof Palme. De dader zou Palme bij de schouder hebben vastgepakt. Ook kan het zijn dat het moordwapen is opgedoken, en dat daar DNA op zit, misschien van de schutter.

Mocht er inderdaad DNA van familie van Engström zijn opgevraagd, dan wil dit niet automatisch zeggen dat de Skandiaman de hoofdverdachte is. Engström beweerde destijds te hebben geholpen bij reanimatiepogingen van Palme. Als zijn DNA op de kleding van Palme zit, kan dit dus ook betekenen dat hij hierover altijd de waarheid heeft gesproken, iets wat in de media de laatste jaren sterk werd betwijfeld.

(meer…)

De man in maatpak die niks bezat

5 januari 2020 Onderzoek, Verdachten ,

Was de vermoedelijke moordenaar van Olof Palme de politie te slim af? Christer Andersson, voor veel speurders de hoofdverdachte, maakte zich na de moord onvindbaar voor de politie. Hij dook net zo lang onder tot het niet meer nodig was, en er geen bewijzen meer waren die hem direct koppelden aan de moord.

Huggarvägen

Hier in Västerhaninge stond Andersson ingeschreven. Foto: Google Maps

Het is alweer vier jaar geleden dat ik ze de vraag de eerste keer stelde. Toen kwam er geen reactie. Maar uiteindelijk kreeg ik in het najaar van 2019 toch een formele bevestiging van de vereniging van eigenaren. Christer Andersson, sinds de jaren negentig hoofdverdachte van de moord op Olof Palme, bezat géén appartement in de gebouwen aan Huggarvägen in Västerhaninge. Toch stond hij volgens het Zweedse bevolkingsregister daar ingeschreven, van 18 augustus 1987 tot 30 mei 2002. En volgens de Zweedse fiscus, die het bevolkingsregister bijhoudt, had hij in die periode jarenlang geen inkomsten. Hij bestond op papier, en toch ook weer niet. Een reconstructie. (meer…)

Translate »